معاویة بن أبي سُفیان
یا
معاویة بن صَخر

مرگ
در ماه رجب
سال 60 ه.ق
مدفون در کشور سوریّه (شام)
در شهر دِمَشق

***

 و لمّا دخل عمر بن الخطّاب رضي الله عنه
 الشّام
 و رأی معاویة
 قال :
 « هذا کسری العرب . »

 مأخذ
 کتاب « أسد الغابة في معرفة الصّحابة »
 مؤلّف « ابن أثیر »
 وفات در قرن هفتم ه.ق
 جلد 5
 صفحۀ 202
 انتشارات « دار الکتب العلمیّة »
 بیروت
 لبنان
 2008 میلادی

***

 سه حرف أصلی : « ع و ي »
 مُعاویَة یعنی سگِ مادۀ آزمندِ گُشن ،
 ماده سگ ،
 بچۀ روباه ،
 یوزپلنگ .

***

 المعاویة :
 الکَلبَةُ المُستَحرِمَةُ تُعاوي الکِلابَ .

***

 معاویة بن [أبي سُفیان] صخر
 بن حرب بن أمیّۀ قرشي أموي
 (سال تولّد٢٠ سال قبل از هجرت و
 سال مرگ٦٠ سال بعد از هجرت
 و مدّت عُمر هشتاد سال)
 نخستین خلیفه از أمویان
 و یکی از دُهاتِ عرب است .
 در مکّة متولّد شد.
 درروز فتح مکّة (٨ سال بعد از هجرت) اسلام آورد
 و در عِدادِ کاتبانِ رسول أکرم (ص) در آمد
 و چون أبوبکر به خلافت رسید
 رهبریِ قسمتی از سپاهی که
 فرماندهی آن به عهدۀ برادرش
 یزید بن أبي سفیان بود
 به او واگذار گردید.
 در زمان عُمَر به حکومت اردن منصوب شد
 و پس از مرگ برادرش ،
 عُمَر حکومت دمشق را به وی سپرد ،
 و عُثمان إمارت تمامِ شام را به عهدۀ او گذاشت
 و چون عُثمان کشته شد
 حضرت علي (ع) او را از إمارت عزل کرد
 امّا معاویة نپذیرفت
 و به خونخواهیِ عُثمان برخاست
 و عليّ (ع) را متّهم به قتل وی کرد
 و طلحة و زبیر و عائشة را
 که در بصرة به مخالفت با عليّ (ع) برخاسته بودند
 در نهان
 تقویت کرد.
 عليّ (ع) در جنگ بصرة پیروز شد
 و با این فتح عِراق و کشورهای تابع آن
 به تصرّف وی در آمد امّا
 شام همچنان در دست معاویة بود
 و خود را برای جنگ با عليّ (ع) آماده میـساخت
 سرانجام در نبردی که در صفّین
 بین لشکریان عليّ (ع) و معاویة درگرفت
 به حیلۀ عَمرو بن العاص
 إختلاف بین طرفداران عليّ (ع) واقع شد
 وسپاهیان عليّ (ع) دست از جنگ بازداشتند
 و سرانجام أمر به داوریِ حکمین موکول شد.
 أبو موسی أشعري و عَمرو بن عاص
 به ترتیب از طرف عليّ (ع)
 و معاویة به حکمیّت تعیین شدند
 (عليّ (ع)
 عبدالله بن عبّاس و مالک أشتر را
 به عنوان حَکَم انتخاب کرد ولي
 مردم به إصرار ،
 أبو موسی أشعري را پيشنهاد کردند
 و أميرالمؤمنين (ع) را مجبور ساختند که
 حکميّتِ أبو موسی أشعري را بپذيرد.)
 عَمرو بن عاص
 أبو موسی أشعري را بفریفت و
 أمر حکمیّت را به نفع معاویة پایان داد
 و او همچنان به شام در إمارت خویش باقی ماند.
 پس از شهادت عليّ (ع)
 حسن بن عليّ (ع)
 با معاویة صلح و
 خلافت را به او واگذار کرد (در سال ٤١ ه.ق)
 و از این تاریخ معاویة رسماً خود را خلیفۀ مسلمانان خواند
 و برای پسر خویش یزید بیعت گرفت
 و سرانجام بعد از نوزده سال در دمشق وفات یافت.

***